Hokjesdenken

De hele dag door plakken we labels op mensen en stoppen ze daarna in hokjes. Op grond van wat je weet over iemand, denk je ook te weten hoe hij of zij verder is. Soms is dat handig: als je ’s avonds laat in een donker, achteraf steegje iemand met een machete ziet zwaaien, kan je beter er van uit gaan dat diegene niet de aardigste plannen met je heeft. Hokjesdenken heeft daarnaast ook het voordeel dat het je wereld minder chaotisch maakt. Indeling geeft meer overzicht.

Onder de afbeelding gaat de tekst verder.

Maar vaak zit het labels plakken goede en open communicatie in de weg. Je ziet de ander niet echt. Je gaat je dan gedragen naar wat jij verwacht en niet wat er werkelijk aan de hand is. Hierdoor kunnen misverstanden, conflicten en fouten ontstaan, kleine en grote.

Wat voorbeelden:
Die buurman zwaaide niet naar mij toen hij langsfietste. Hij is vreselijk onaardig, ik ga hem nooit meer helpen. (Maar: hij zag je niet).
Die klant poeier ik de volgende keer snel af, ze luisterde niet en gedroeg zich heel onbehoorlijk. Ze vroeg wel drie keer hetzelfde (Maar: ze dementeert).
Die patiënt zegt niet tegen morfine te kunnen en er bijna dood aan te zijn gegaan. Hij is een hypochonder en overdrijft, want dat komt nooit voor. We stoppen gewoon wat morfine in het infuus. (Maar: hij is erg allergisch voor morfine en raakt in een anafylactische shock.)

Belangrijk is te onderkennen wanneer we te kort door de bocht gaan met mensen in hokjes stoppen. Leidt dat ene gedrag wel naar dat hokje? Past degene die ik in een hokje heb geplaatst misschien ook in andere ‘hokjes’? Klopt het wel wat ik denk?

Mei 2024